Niniejszy katalog dotyczy wszystkich studentów i doktorantów niepełnosprawnych, do których zalicza się osoby:
a) niepełnosprawne posiadające aktualne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub dokument równoważny,
b) przewlekle chorujące nieposiadające orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, których sytuację zdrowotną potwierdza przedłożona w DON UJ dokumentacja medyczna,
c) u których nagła choroba lub wypadek skutkują czasową niezdolnością do pełnego uczestnictwa w zajęciach, a okoliczności te potwierdza przedłożona w DON UJ dokumentacja specjalistyczna.
Wsparcie edukacyjne osób niepełnosprawnych na Uniwersytecie Jagiellońskim realizowane jest przez następujące podmioty mające określone kompetencje:
1. Władze uczelni i władze podstawowych jednostek organizacyjnych (dziekani wydziałów lub osoby działające z ich upoważnienia oraz kierownicy studiów doktoranckich) – decyzje w sprawie dostosowania procesu kształcenia (adaptacje zajęć i adaptacje zaliczeń i egzaminów) oraz przyznawania urlopów dziekańskich;
2. Dział ds. Osób Niepełnosprawnych – organ opiniujący i doradczy odpowiedzialny za:
a. dobór odpowiednich form wsparcia edukacyjnego dostosowanych do indywidualnych potrzeb związanych z niepełnosprawnością oraz do specyfiki studiowanego kierunku;
b. realizację dostosowania materiałów edukacyjnych do formy dostępnej na warunkach określonych w regulaminie programu „Hamlet"
c. doradztwo i szkolenia dla studentów i doktorantów w zakresie nowoczesnych rozwiązań technologicznych
d. konsultacje i szkolenia dla prowadzących zajęcia
e. obsługę dokumentacji studentów i doktorantów potwierdzającej niepełnosprawność (wprowadzanie danych z orzeczenia lub dokumentu równoważnego do systemu USOS w celu ubiegania się o stypendium specjalne)
f. współpracę z JCJ i SWFiS UJ w obszarze organizacji lektoratu języka angielskiego oraz zajęć z wychowania fizycznego na basenie
g. tłumacza języka migowego
3. Nauczycieli akademickich: wykładowców i egzaminatorów, odpowiedzialnych za wdrażanie adaptacji zajęć, zaliczeń i egzaminów przyznanych studentom i doktorantom przez odpowiednie władze w sposób pozwalający osiągnąć studentom i doktorantom efekty kształcenia.
4. Administratorów budynków odpowiadających za środowisko fizyczne, w którym odbywają się zajęcia dydaktyczne.
5. Pracowników administracji (np. koordynatorów ds. pomocy materialnej, pracowników dziekanatów i sekretariatów) odpowiedzialnych za obsługę administracyjną studentów i doktorantów niepełnosprawnych w formie dostępnej.
6. Studentów i doktorantów niepełnosprawnych odpowiedzialnych za wnioskowanie o dostępne formy dostosowania procesu kształcenia oraz za wdrażanie adaptacji zajęć, zaliczeń i egzaminów w porozumieniu z osobami prowadzącymi zajęcia.
Poniższy katalog nie jest zamknięty. Istnieje możliwość ubiegania się o inne formy dostosowania procesu kształcenia nieuwzględnione poniżej, a uwarunkowane specyfiką niepełnosprawności studenta lub doktoranta zgodnie z Zarządzeniem nr 86 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z 28 lipca 2017 roku w sprawie: dostosowania procesu kształcenia i badań naukowych do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz osób znajdujących się w szczególnej sytuacji zdrowotnej.
Osoby z niepełnosprawnością wzrokową
1) Dostosowanie procesu kształcenia:
a) Przykładowe formy adaptacji zajęć:
• możliwość nagrywania zajęć przez studenta
• możliwość otrzymywania materiałów dydaktycznych w formie dostępnej od wykładowców (np. w formie elektronicznej, w powiększonej czcionce);
b) Przykładowe formy adaptacji zaliczeń i egzaminów:
• Wydłużenie czasu ich trwania
• Umożliwienie zdawania egzaminów pisemnych przy komputerze ze specjalistycznym oprogramowaniem
• Otrzymywanie arkuszy egzaminacyjnych w powiększonej czcionce
2) Dostosowanie materiałów edukacyjnych do formy dostępnej, np.:
a) Forma elektroniczna
b) Powiększona czcionka
c) Brajl
d) Grafika wypukła
3) Doradztwo i szkolenia dla studentów w zakresie nowoczesnych rozwiązań technologicznych wspierających proces nauczania, np.:
a) Doradztwo w wyborze specjalistycznego oprogramowania
b) Szkolenia w posługiwaniu się sprzętem i oprogramowaniem
4) Lektorat języka angielskiego prowadzony przez lektorki Jagiellońskiego Centrum Językowego w pracowni multimedialnej DON UJ
5) Zajęcia wychowania fizycznego na basenie prowadzone przez trenerów Studium Wychowania Fizycznego i Sportu UJ
6) Stypendium specjalne dla osób posiadających orzeczenie lub dokument równoważny
7) Współpraca DON UJ z wykładowcami:
a) Konsultacje i szkolenia dla prowadzących zajęcia z zakresu metod wspierania studentów z niepełnosprawnością wzrokową oraz z adaptowania materiałów dydaktycznych.
b) W zakresie technicznej organizacji zajęć i egzaminów.
8) Inne: instruktaż w zakresie topografii budynków, w których mieszczą się jednostki dydaktyczne studenta (sale zajęciowe, sekretariat, biblioteki, itp.).
Osoby z niepełnosprawnością słuchową
1) Dostosowanie procesu kształcenia:
a) Przykładowe formy adaptacji zajęć:
• Wykorzystywanie w trakcie zajęć środków dydaktycznych umożliwiających odbiór informacji kanałem wzrokowym (np. prezentacje multimedialne, przezrocza, grafy, wykresy, mapy, ilustracje, zdjęcia).
• Udostępnianie studentowi materiałów do zajęć odpowiednio wcześnie przed ich rozpoczęciem (np. konspekt w formie elektronicznej lub papierowej, główne tezy, bibliografia, prezentacja multimedialna)
• Umożliwienie korzystania z dostępnych rozwiązań technologicznych, m.in. używania systemów wspomagających słyszenie (FM), pętli induktofonicznej.
b) Przykładowe formy adaptacji zaliczeń i egzaminów:
• Wydłużenie czasu ich trwania;
• Podczas egzaminów ustnych możliwość otrzymywania pytań w formie pisemnej;
• Zmiana formy z ustnej na pisemną.
2) Doradztwo i szkolenia dla studentów w zakresie nowoczesnych rozwiązań technologicznych wspierających proces nauczania.
3) Lektorat języka angielskiego prowadzony przez lektorki Jagiellońskiego Centrum Językowego w pracowni multimedialnej DON UJ.
4) Stypendium specjalne dla osób posiadających orzeczenie lub dokument równoważny
5) Współpraca DON UJ z wykładowcami:
a) Konsultacje i szkolenia dla prowadzących zajęcia z zakresu metod wspierania studentów z niepełnosprawnością słuchową.
b) W zakresie technicznej organizacji zajęć i egzaminów.
6) Tłumacz języka migowego
7) Inne: pośredniczenie w uzyskiwaniu notatek z zajęć w sytuacji, gdy niepełnosprawność uniemożliwia studentowi samodzielne notowanie.
Osoby z niepełnosprawnością ruchową
1) Dostosowanie procesu kształcenia:
a) Przykładowe formy adaptacji zajęć:
• Zamiana miejsc, w których odbywają się zajęcia na dostępne architektonicznie;
• Możliwość modyfikacji harmonogramu zajęć i/lub zamiana grupy;
• Możliwość nagrywania zajęć przez studenta;
• Możliwość otrzymywania materiałów dydaktycznych od wykładowców;
• Wsparcie osób z niepełnosprawnością rąk podczas zajęć, np. w laboratorium;
b) Przykładowe formy adaptacji zaliczeń i egzaminów:
• Wydłużenie czasu ich trwania;
• Umożliwienie zdawania egzaminów pisemnych przy komputerze;
• Umożliwienie robienia krótkich przerw podczas pisania egzaminów pisemnych;
• Wsparcie podczas egzaminów pisemnych osób, którym niepełnosprawność utrudnia lub uniemożliwia samodzielne pisanie;
2) Dostosowanie materiałów dydaktycznych do formy dostępnej, np.: formy elektronicznej;
3) Doradztwo i szkolenia dla studentów w zakresie nowoczesnych rozwiązań technologicznych wspierających proces nauczania.
4) Zajęcia wychowania fizycznego na basenie prowadzone przez trenerów Studium Wychowania Fizycznego i Sportu UJ;
5) Stypendium specjalne dla osób posiadających orzeczenie lub dokument równoważny
6) Współpraca DON UJ z wykładowcami:
a) Konsultacje i szkolenia dla prowadzących zajęcia z zakresu metod wspierania studentów z niepełnosprawnością ruchową.
b) W zakresie technicznej organizacji zajęć i egzaminów.
7) Skorzystanie z urlopu dziekańskiego w ramach możliwości, jakie daje Regulamin Studiów UJ w postaci:
a) urlopu dziekańskiego na okres semestru lub roku w przypadku, gdy sytuacja zdrowotna uniemożliwia wywiązanie się z obowiązków akademickich;
b) urlopu dziekańskiego z prawem do udziału w wybranych zajęciach oraz zaliczania części przedmiotów objętych programem nauczania w przypadku, gdy sytuacja zdrowotna znacząco utrudnia wywiązywanie się z obowiązków akademickich.
8) Inne:
a) wsparcie w pozyskiwaniu niezbędnej literatury lub innych materiałów edukacyjnych oraz w załatwianiu spraw administracyjnych w sytuacjach, w których niepełnosprawność studenta lub dostępność architektoniczna odpowiednich jednostek uczelni uniemożliwia mu samodzielność w tym zakresie;
b) pośredniczenie w uzyskiwaniu notatek z zajęć w sytuacji, gdy niepełnosprawność uniemożliwia samodzielne notowanie studentowi.
Osoby z zaburzeniami psychicznymi
1) Dostosowanie procesu kształcenia:
a) Przykładowe formy adaptacji zajęć:
• Zwiększenie limitu nieobecności wraz z możliwością nadrobienia zaległości na warunkach ustalonych z osobami prowadzącymi zajęcia;
• Możliwość nagrywania zajęć przez studenta;
• Możliwość otrzymywania materiałów dydaktycznych od wykładowców;
• Wydłużenie czasu na przygotowanie prac zaliczeniowych, szczególnie obszernych prac pisemnych, a także w razie konieczności dzielenia ich na mniejsze części;
b) Przykładowe formy adaptacji zaliczeń i egzaminów:
• Wydłużenie czasu ich trwania;
• Rozłożenie sesji egzaminacyjnej w czasie;
• W przypadku egzaminów z obszernego materiału umożliwienie zdawania go w częściach;
• Dostosowanie formy egzaminu.
2) Doradztwo i szkolenia dla studentów w zakresie nowoczesnych rozwiązań technologicznych wspierających proces nauczania.
3) Stypendium specjalne dla osób posiadających orzeczenie lub dokument równoważny;
4) Współpraca DON UJ z wykładowcami:
a) Konsultacje i szkolenia dla prowadzących zajęcia z zakresu metod wspierania studentów z zaburzeniami psychicznymi.
b) W zakresie technicznej organizacji zajęć i egzaminów.
5) Konsultacja psychiatryczna, której celem jest określenie potrzebnego wsparcia na uczelni.
6) Skorzystanie z urlopu dziekańskiego w ramach możliwości, jakie daje Regulamin Studiów UJ w postaci:
a) urlopu dziekańskiego na okres semestru lub roku w przypadku, gdy sytuacja zdrowotna uniemożliwia wywiązanie się z obowiązków akademickich;
b) urlopu dziekańskiego z prawem do udziału w wybranych zajęciach oraz zaliczania części przedmiotów objętych programem nauczania w przypadku, gdy sytuacja zdrowotna znacząco utrudnia wywiązywanie się z obowiązków akademickich.
Osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
1) Dostosowanie procesu kształcenia:
a) Przykładowe formy adaptacji zajęć:
• Możliwość nagrywania zajęć przez studenta;
• Możliwość otrzymywania materiałów dydaktycznych od wykładowców;
• Wydłużenie czasu na przygotowanie prac zaliczeniowych, szczególnie obszernych prac pisemnych, a także w razie konieczności dzielenie ich na mniejsze części;
• Zamiana referatów i prezentacji oraz aktywności werbalnej podczas zajęć na pisemną formę zaliczenia (np. test, esej);
b) Przykładowe formy adaptacji zaliczeń i egzaminów:
• Wydłużenie czasu ich trwania;
• Rozłożenie sesji egzaminacyjnej w czasie;
• W przypadku egzaminów z obszernego materiału umożliwienie zdawania go w częściach;
• Dostosowanie formy egzaminu;
• Umożliwienie zdawania egzaminu przy komputerze.
2) Doradztwo i szkolenia dla studentów w zakresie nowoczesnych rozwiązań technologicznych wspierających proces nauczania.
3) Stypendium specjalne dla osób posiadających orzeczenie lub dokument równoważny;
4) Współpraca DON UJ z wykładowcami:
a) Konsultacje i szkolenia dla prowadzących zajęcia z zakresu metod wspierania studentów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.
b) W zakresie technicznej organizacji zajęć i egzaminów.
5) Skorzystanie z urlopu dziekańskiego w ramach możliwości, jakie daje Regulamin Studiów UJ w postaci:
a) urlopu dziekańskiego na okres semestru lub roku w przypadku, gdy sytuacja zdrowotna uniemożliwia wywiązanie się z obowiązków akademickich;
b) urlopu dziekańskiego z prawem do udziału w wybranych zajęciach oraz zaliczania części przedmiotów objętych programem nauczania w przypadku, gdy sytuacja zdrowotna utrudnia wywiązywanie się z obowiązków akademickich.
6) Inne:
a) pośredniczenie w uzyskiwaniu notatek z zajęć w razie potrzeby;
b) wsparcie w odnalezieniu osoby z roku, z którą student mógłby się kontaktować w razie wątpliwości czy pytań dotyczących studiów.
Osoby chorujące przewlekle
1) Dostosowanie procesu kształcenia:
a) Przykładowe formy adaptacji zajęć:
• Zwiększenie limitu nieobecności wraz z możliwością nadrobienia zaległości na warunkach ustalonych z osobami prowadzącymi zajęcia;
• Możliwość otrzymywania materiałów dydaktycznych od wykładowców;
• Umożliwienie zaliczania materiału w trybie indywidualnym w przypadku, gdy sytuacja zdrowotna uniemożliwia studentowi regularne uczestnictwo w zajęciach;
• Modyfikacja harmonogramu zajęć minimalizująca nieobecności związane z planowanym leczeniem.
b) Przykładowe formy adaptacji zaliczeń i egzaminów:
• Wydłużenie czasu ich trwania;
• Rozłożenie sesji egzaminacyjnej w czasie;
• W przypadku egzaminów z obszernego materiału umożliwienie zdawania go w częściach;
• Dostosowanie formy egzaminu.
2) Doradztwo i szkolenia dla studentów w zakresie nowoczesnych rozwiązań technologicznych wspierających proces nauczania.
3) Stypendium specjalne dla osób posiadających orzeczenie lub dokument równoważny;
4) Współpraca DON UJ z wykładowcami:
a) Konsultacje i szkolenia dla prowadzących zajęcia z zakresu metod wspierania studentów chorujących przewlekle.
b) W zakresie technicznej organizacji zajęć i egzaminów.
5) Skorzystanie z urlopu dziekańskiego w ramach możliwości, jakie daje Regulamin Studiów UJ w postaci:
a) urlopu dziekańskiego na okres semestru lub roku w przypadku, gdy sytuacja zdrowotna uniemożliwia wywiązanie się z obowiązków akademickich;
b) urlopu dziekańskiego z prawem do udziału w wybranych zajęciach oraz zaliczania części przedmiotów objętych programem nauczania w przypadku, gdy sytuacja zdrowotna znacząco utrudnia wywiązywanie się z obowiązków akademickich.
Osoby ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu
1) Dostosowanie procesu kształcenia:
a) Przykładowe formy adaptacji zajęć:
• Możliwość otrzymywania materiałów dydaktycznych od wykładowców;
• Możliwość nagrywania zajęć przez studenta.
b) Przykładowe formy adaptacji zaliczeń i egzaminów:
• Wydłużenie czasu ich trwania;
• Rozłożenie sesji egzaminacyjnej w czasie;
• Umożliwienie zdawania egzaminów pisemnych przy komputerze;
• W zadaniach, których celem nie jest sprawdzanie zasad ortografii pomijanie przy ocenie drobnych błędów w pisowni (np. zmiany kolejności liter, opuszczenia pojedynczych głosek).
2) Doradztwo i szkolenia dla studentów w zakresie nowoczesnych rozwiązań technologicznych wspierających proces nauczania.
3) Współpraca DON UJ z wykładowcami:
a) Konsultacje i szkolenia dla prowadzących zajęcia z zakresu metod wspierania studentów chorujących przewlekle.
b) W zakresie technicznej organizacji zajęć i egzaminów.
Osoby z innymi trudnościami zdrowotnymi
Osoby z niepełnosprawnościami nieuwzględnionymi powyżej, w tym osoby, u których nagła choroba lub wypadek skutkują czasową niezdolnością do pełnego uczestnictwa w zajęciach, osoby z zaburzeniami mowy i in. mogą ubiegać się o adaptacje zajęć i egzaminów dostosowane do indywidualnych potrzeb wynikających ze stanu zdrowia i specyfiki studiowanego kierunku.